5
Haz

Mevcut veya beklenen menfaatleri boşanma yüzünden zedelenen kusursuz veya daha az kusurlu taraf, kusurlu taraftan uygun bir maddî tazminat isteyebilecektir. Ancak bu tazminatın mahkemece hükmolunabilmesi için de bir takım koşulların oluşması gerekmektedir. İlk olarak maddi tazminat talebiniz olmalıdır. Davanızda boşanmaya karar verilmeli ve bu karar kesinleşmiş olmalıdır. Davanız reddolunmuşsa veya ayrılık kararı verilmişse maddi tazminata hükmolunamaz. Tazminat talep eden eş tamamen kusursuz veya az kusurlu olmalıdır. Tazminat talep edilen eşse boşanmaya neden olan olaylarda kusurlu olmalıdır. Bununla birlikte boşanma sonucu tazminat talep eden eş zarar uğramış olmalıdır.

-Maddi tazminatın takdirinde neler göz önünde bulundurulur?
Maddi tazminat takdir edilirken eşlerin eğitim durumları dahil olmak üzere pek çok husus göz önünde bulundurulur.  Bunlara eşin diğer eşle oturduğu sıradaki diğer eşin temin ettiği hayat düzeyini, tarafların ekonomik ve sosyal durumlarını, yaşlarını, yeniden evlenme olasılıklarının olup olmadığını örnek verebiliriz.

-Maddi tazminatın şekli ve ödeme koşulları nasıl olacaktır?
Türk Medeni Kanunumuzun 176. Maddesinde de belirtildiği üzere maddî tazminatın toptan veya durumun gereklerine göre irat biçiminde ödenmesine karar verilebilir.

İrat biçiminde ödenmesine karar verilen maddî tazminat, alacaklı tarafın yeniden evlenmesi ya da taraflardan birinin ölümü hâlinde kendiliğinden kalkacaktır. Buna ek olarak alacaklı tarafın evlenme olmaksızın fiilen evliymiş gibi yaşaması, yoksulluğunun ortadan kalkması ya da haysiyetsiz hayat sürmesi hâlinde mahkeme kararıyla kaldırılır.

Tarafların malî durumlarının değişmesi veya hakkaniyetin gerektirdiği hâllerde iradın artırılması veya azaltılmasına da karar verilebilir.

Hâkim, istem hâlinde, irat biçiminde ödenmesine karar verilen maddî tazminatın gelecek yıllarda tarafların sosyal ve ekonomik durumlarına göre ne miktarda ödeneceğini karara bağlayabilir.

Maddi tazminatın toptan ödenmesine karar verilmiş ve tazminat talep eden eş bu tazminatı almışsa daha sonra bu eşin ölümü, haysiyetsiz hayat sürmesi gibi durumlarda verilen bu tazminatın geri istenmesi mümkün olmayacaktır. Ancak maddi tazminata toptan değil de irad şeklinde karar verilmiş ve az önce belirttiğim olgular meydana gelmişse aksi kararlaştırılmamışsa irad kesilebilir.

-Maddi tazminat talebimde faiz de istemeli miyim?
Hakimin maddi tazminat isteminizde faiz de istememiş olmanız halinde tazminat için faiz hükmetmesi mümkün olmayacaktır. Maddi tazminat için faize sizin isteminiz halinde hükmedilir. Bu faizin başlangıcı; eğer siz boşanma davası içerisinde istemişseniz boşanma hükmünün kesinleşmesinden sonra; boşanma davasından sonra bağımsız bir dava açarak istemişseniz dava tarihinden itibaren olacaktır.

-Maddi tazminat istemi için zamanaşımı var mıdır?
Türk Medeni Kanunu’muzun 178. maddesinde de belirtildiği üzere; evliliğin boşanma sebebiyle sona ermesinden doğan dava hakları, boşanma hükmünün kesinleşmesinin üzerinden bir yıl geçmekle zamanaşımına uğrar. Başka bir anlatımla boşanmadan bağımsız açacağınız maddi tazminat davalarında zamanaşımı boşanma hükmünün kesinleşmesinden itibaren bir yıldır.

-Maddi tazminat miktarına göre ayrıca harç ödemek zorunda mıyım?
Maddi tazminat isteminizi boşanma davası ile birlikte yapmışsanız herhangi bir harç ödemek zorunda değilsiniz. Ancak bu durum maddi tazminat sebebinizi mevcut veya beklenen menfaatleri boşanma yüzünden zedelenmesine dayandırmanız halinde mümkündür. Yoksa diğer tarafın edindiği mallara katkıya dayalı olarak maddi tazminat talep etmeniz durumunda bu istem boşanmanın eki niteliğinde olmadığından peşin ve nisbi harç ikmal ettirilmeden bu konuda mahkemece hüküm verilmeyecektir.         Yine maddi tazminat isteminizi ayrı bir dava konusu yapmanız halinde belli bir oranda harç alınacaktır. Unutmamanız gereken bir husus da ayrı açtığınız bu maddi tazminat davasının reddi halinde karşı tarafın avukatına da ayrıca vekâlet ücreti hükmedileceğidir. Oysa ki boşanma davası içerisinde istenilen maddi tazminatın reddi halinde bu miktar üzerinden karşı taraf avukatına vekâlet ücretine hükmedilemez.

-Maddi tazminatı boşanma davası içinde mi istemem gerekmektedir?
Maddi tazminat boşanma davası içinde istenebileceği gibi bu dava sonuçlandıktan sonra süresi içerisinde de istenebilir.

-Manevi tazminat istemimi ıslah ederek maddi tazminata dönüştürebilir miyim?
Manevi tazminat istemimi ıslah ederek maddi tazminata dönüştürmeniz mümkündür. Mahkemece bu konuda hüküm verilmesi gerekir.

-Eşlerin eşit kusuru halinde maddi tazminata hükmolunabilir mi?
Eşlerin eşit kusurlu olması halinde maddi tazminata hükmedilmez.